cái gốc, cái ban đầu, lúc ban đầu: ông giám đốc nguyên là bộ đội xuất ngũ * nơi này nguyên là bãi đất hoang 

được giữ hoàn toàn như thế, không có gì khác đi, không có gì thay đổi: cơm canh còn nóng nguyên * số tiền vẫn nguyên 

(khẩu ngữ) chỉ có như thế, không có gì thêm hoặc không có gì khác: chỉ nguyên việc đó thôi cũng đủ rắc rối 

. yếu tố ghép trước để cấu tạo danh từ chỉ chức vụ, có nghĩa vốn là, trước đây không lâu đã từng làm, như: nguyên thủ tướng, nguyên bộ trưởng, v.v..